Jazda przez życie z zaciągniętym hamulcem – niska samoocena nastolatka

W dzisiejszym artykule chciałabym skłonić do refleksji na temat poczucia własnej wartości.

Jako nastolatkowie wchodzicie w bardzo ważny etap swego życia polegający na tworzeniu się tożsamości. To istotny czas dla poczucia własnej wartości. Zmiany, jakich doświadcza młody człowiek są zauważalne niemal w każdym obszarze życia - fizycznym, psychicznym i emocjonalnym. Etap taki związany jest z formowaniem własnej tożsamości a więc dążenie do sprecyzowania celów, wartości i przekonań.

Zastanówmy się więc czym dla nastolatka jest poczucie własnej wartości?

To nie tylko akceptowanie siebie ale i znajomość swoich wad oraz praca nad nimi. Aby móc zrozumieć swoje poczucie wartości warto się zastanowić nad dwoma czynnikami. Pierwszym z nich jest porównywanie tego kim jestem z tym, kim chciałbym być. Drugi czynnik to poczucie wsparcia ze strony osób najbliższych. To właśnie wsparcie jest bardzo ważne w życiu nastolatka.

A dlaczego?

Postaram się to Wam wytłumaczyć. Weźmy za przykład nastolatka, który czuje spójność swoich wartości, jest zadowolony ze swoich wyborów, zalet i osobowości, jednakże brakuje mu wsparcia ze strony rodziców. Poczucie własnej wartości dla tego człowieka jest niskie. Namawiam więc rodziców do tego, by wspierali swoje dorastające dzieci w ich trudnych chwilach.

Jak sprawdzić na jakim poziomie jest nasza samoocena?

Pamiętam jedne z kilku warsztatów psychologicznych, w których brałam udział podczas studiów. Dyskutowaliśmy właśnie o poczuciu własnej wartości. Doszliśmy do wniosku, że samoocena wyraża się na wiele sposobów:

• w sposobie mówienia i poruszania się, dzięki czemu możemy wywnioskować, czy człowiek jest zadowolony z życia
• w otwartości na krytykę, swobodzie przyznawania się do błędów – wysoka samoocena to brak uznawania siebie za '' NAJ''
• w harmonii między tym, co czynimy i co mówimy
• w otwartości na nowe wyzwania i możliwości życiowe
• w umiejętności zachowania harmonii i godności w sytuacji stresowej
• w fakcie, że uczucie lęku, jakie nas dopadnie nie zburzy naszego celu

Ostatni podpunkt wydał mi się bardzo istotny w budowaniu własnej samooceny. Gdy mamy niską samoocenę, często manipuluje nami lęk. Często jest to lęk nieuzasadniony. Ludzie, którymi rządzi lęk, mimo tego, że potrafią przeciwstawić się negatywnemu obrazowi siebie i postępować wbrew niemu, często ulegają rezygnacji. Osoby takie mówią sobie, że są bezsilne – a w nagrodę za swą postawę nie muszą podejmować ryzyka. Nauczmy się więc stawać przed koniecznością realizacji swoich celów pomimo emocjonalnego oporu

Człowiek cechujący się niską samooceną zazwyczaj jest nieustannym pesymistą, wstydzi się, zamartwia się o przyszłość, nie radzi sobie z krytyką, boi się podejmować życiowe decyzje.

Osoby mające niskie poczucie własnej wartości powinny się zastosować do kilku rad:

• Myślmy optymistycznie – nie pytajmy po raz setny '' czy mi się uda? ''

• Dziękujmy za komplementy zamiast mówić '' oj co ty mówisz?''
• Nie nakręcajmy się niepotrzebnie widząc, że koleżanki patrząc w naszą stronę ironicznie się uśmiechają. Zazwyczaj to wyobraźnia podpowiada nam coś, co nie ma miejsca.
• Kiedy popełnimy błąd nie mówmy '' nie udało mi się '' , powiedźmy lepiej '' trudno, każdy popełnia jakieś błędy ''
• Nie porównujmy się z nikim. Każdy ma w sobie coś, czym mógłby się pochwalić. Znajdźmy to u siebie. Koncentrujmy się na swoich mocnych stronach
• Unikajmy dyskusji z krytykantami. Ludzie tacy potrafią wyrządzić wiele złego.
• Prowadźmy zdrowy tryb życia: ruch na świeżym powietrzu, uśmiech, zdrowe jedzenie.

Myślę, że powyższe wskazówki wraz ze wsparciem najbliższych pozwolą Wam budować własną tożsamość i stać się ludźmi o wysokim poczuciu własnej wartości.

Agresja - zjawisko powszechne wśród młodzieży

Wzrost agresywności wśród młodzieży budzi coraz większy niepokój. Agresja jest niczym innym jak zaszkodzeniem lub zadaniem bólu innemu człowiekowi. Najbardziej widocznymi przejawami agresji wśród nastolatków są zabójstwa, rozboje oraz pobicia. Agresja staje się zjawiskiem powszechnym we wszystkich warstwach społecznych. Właśnie wśród nastolatków wynosi znaczny odsetek. Wzrost agresywności obserwowany jest zarówno u dziewcząt, jak i u chłopców. Widać ogromną manifestację zachowań agresywnych w przestrzeniach społecznych, które do tej pory uchodziły za nieprzyzwalające do tego typu występków. Mowa tutaj o szkołach czy innych miejscach publicznych, gdzie do tej pory agresja występowała sporadycznie. To, co zaskakuje to niewątpliwie fakt, że obserwuje się obniżenie wieku nieletnich sprawców zachowań agresywnych.

Jakie są przyczyny zachowań agresywnych wśród nastolatków?

Do jednej z głównych przyczyn występowania agresji wśród młodzieży jest na pewno doświadczenie przemocy w rodzinie, jak również bezstresowe wychowanie i wiążący się z tym brak jakichkolwiek wymagań. Agresja to wynik efektu umiejętności wywierania wpływu społecznego, objaw braku umiejętności społecznych oraz zaburzeń osobowościowych. Jest to niewątpliwie objaw doświadczeń ekstremalnych.

Agresja może być zachowaniem wyuczonym, zwłaszcza że silną rolę odgrywa tu obserwacja, naśladownictwo i osobiste doświadczenia. Wiadomo bowiem, że dzieci, które doznały agresji ze strony najbliższych bardziej są narażone na to, że będą stosować agresję wobec innych, aniżeli dzieci wychowywane w spokojnej atmosferze.

Również znaczenie mediów w kreowaniu agresji jest ogromne. Upowszechnienie elektronicznych środków przekazu przyczynia się w dużej mierze do występowania zjawiska agresji wśród nastolatków. Osoby, które nagminnie oglądają dużo scen przemocy w TV stają się bardziej agresywne niż stroniący od tego typu rozrywek. Zdaniem psychologów to właśnie czas spędzany na oglądaniu scen agresywnych przyczynia się do pozytywnego myślenia o agresji. Oglądanie scen przemocy ma ogromny wpływ na sposób postrzegania świata realnego. Osoby uwielbiające sceny agresywności postrzegają otaczającą rzeczywistość jako nieprzyjazną i nasyconą złem.

Dla wielu nastolatków agresja staje się jednym z najważniejszych sposobów rozwiązywania problemów związanych z własną tożsamością.

Do najczęściej występujących przyczyn występowania agresji wśród nastolatków zaliczyć możemy między innymi błędy wychowawcze, nadmierny rygoryzm lub liberalizm wychowawczy. Nastolatek, który odczuwa brak miłości ze strony najbliższych czy też odczuwający brak poczucia bezpieczeństwa czy przynależności do rodziny częściej stosuje agresję niż nastolatek, który czuje się potrzebny i kochany.

Omawiając już temat agresji warto wspomnieć o tym, że zjawisko narastania przemocy i agresji dotyczy także szkoły. Czynnikami wywołującymi zachowania agresywne są na pewno odgórnie narzucony porządek, zbyt duża liczba uczniów w klasie, brak doceniania i podkreślania postępów uczniów, skupienie jedynie na negatywnych zachowaniach czy brak spójnych reakcji wszystkich nauczycieli na zachowania agresywne,

Sposobem na przeciwdziałanie agresji jest na pewno zadbanie o rozwijanie zainteresowań, budzenie pasji, umiejętne organizowanie czasu wolnego. Rodzice i szkoła powinni zadbać o prezentowanie prawidłowych wzorców zachowań w sytuacjach konfliktowych, oraz uczyć umiejętności radzenia ze stresem i negatywnymi emocjami.  

Poznaj swoje prawa nastolatku

Poznaj i chroń swoje prawa

Każdy nastolatek uczęszcza do jakiejś szkoły. Nie każdy jednak zna swoje prawa, które wynikają z bycia uczniem. Każda szkoła powinna posiadać jakiś regulamin, zgodnie z którym uczeń będzie starał się postępować.

Jakie prawa ma uczeń?

Każdy uczeń ma prawo do opieki wychowawczej i odpowiednich warunków pobytu w placówce. Ma prawo do bezpieczeństwa oraz ochrony przed wszelkimi formami przemocy fizycznej i psychicznej. Uczeń ma prawo do swobodnego wyrażania swych myśli i przekonań religijnych i światopoglądowych. Nikt nie ma prawa negować tego a tym bardziej karać.

Wiele się słyszy o niesprawiedliwości w ocenianiu. Sama spotkałam się z tym kilka razy na studiach magisterskich. Nauczyciel ma obowiązek oceniać ucznia w sposób sprawiedliwy, obiektywny i zrozumiały dla niego. Uczeń nie może być oceniany z konkretnego przedmiotu na podstawie jego postawy, zachowania. Podczas oceniania nauczyciel musi brać pod uwagę jedynie zdobyte wiadomości i umiejętności ucznia. Oceny postawy ucznia dokonuje się w ocenie zachowania. Możliwość korzystania z porad pedagoga i psychologa to kolejne prawo każdego ucznia. To osoby, do których uczeń może się zwrócić ze swoimi problemami bądź nurtującymi go pytaniami natury psychologicznej. Każdy uczeń ma prawo odwołać się od decyzji nauczyciela lub dyrektora szkoły. Ma również prawo do zmiany szkoły w ciągu roku szkolnego.

W przypadku naruszenia praw ucznia można się odwołać do Rzecznika Praw Ucznia. Działania Rzecznika zmierzają do ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem.

W sytuacji kiedy wychowawca klasy nie interweniuje w zgłoszonej przez ucznia lub całą klasę sprawie, uczeń może poprosić o pomoc Rzecznika Praw Ucznia,

Poza prawami związanymi z byciem uczniem, każdy nastolatek, który ukończył 13. rok życia ma zdolność do czynności prawnych.

Co to oznacza?

Krótko mówiąc jest to zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej a więc nabywania praw i zaciągania zobowiązań. Każdy małoletni między 13. a 18. rokiem życia może bez zgody i wiedzy opiekunów zawierać umowy, tylko jeżeli dotyczą drobnych, bieżących spraw życia codziennego. Przykładem może być zakup słodyczy. Z kolei w przypadku chęci zakupu komputera musi mieć zgodę rodzica lub opiekuna prawnego, który powinien potwierdzić taką transakcję sprzedawcy. W przeciwnym wypadku rodzic ma prawo oddać towar i żądać zwrotu pieniędzy.

Osoby, które ukończyły 16.rok życia mogą pracować zarobkowo jako pracownicy młodociani. I tutaj również powinni poznać swoje prawa. Zatrudnienie takie obwarowane jest wieloma rygorami. Ma to na celu przede wszystkim ochronę młodego organizmu przed szkodliwymi warunkami pracy, ich wpływem na zdrowie a także możliwości realizacji obowiązku szkolnego. Młodociany, który nie posiada kwalifikacji zawodowych, może być zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego. Tak więc mamy prawo do pracy zarobkowej przestrzegając jednak pewnych warunków. Odsyłam więc do Kodeksu pracy, działu IX Zatrudnianie młodocianych.

Poza tym Konstytucja RP, Konwencja o Prawach Dziecka oraz Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka stanowią najważniejsze odnoszące się do dziecka stanowione akty prawne, z którymi każdy nastolatek ma prawa się zapoznać.